Banda - Jakarta

We hadden ons verblijf op de Banda eilanden gepland tot na oud en nieuw maar doordat er op het laatste moment geen fast ferries meer terug naar Ambon zouden varen, moesten we helaas op eerste kerstdag onze terugreis al aanvaarden. Dezelfde Pelni KM Tidar had een rondje naar de Kei eilanden gevaren en haalde ons weer op.

Dit zijn Frank en Hanna uit Duitsland en zij runnen de duikschool Blue Motion in Laha, Ambon. Na de overtocht hebben we bij hun op de duikschool een heerlijk kerstmaal gegeten. Op zich was dat niet zo toevallig. Zij deelden al met ons een plekje op het bovendek van de Pelni op de heenweg. Ook zaten zij op dezelfde fast ferrie naar Banda, die uiteindelijk niet vertrok. En met hen hebben we in Laha ook gedoken, waar we prachtige muck duiken hebben gemaakt. Wat wel echt héél toevallig is, is dat al na tien minuten tijdens onze eerste ontmoeting bleek dat zij in 2016 een liveaboard vakantie hadden geboekt, bij Sirenfleet. En wat denk je? Zij zijn straks onze gasten op de Philippine Siren, gelijk 9 januari al!

En dit is Emiel, een Nederlandse expat, oorspronkelijk uit Goes. Wij kwamen hem tegen bij de Pelni vertrekhal in Ambon en Ed hielp hem, beiden al worstelend door de menigte, bij het kopen van een ticket. Met Emiel hebben we onder andere gesnorkeld en de Spice Tour gedaan op Banda. Zijn gastvrije aanbod om twee nachtjes in zijn riante appartement in Jakarta te verblijven, leidde tot een aangenaam verblijf in de grote stad.

In Kota Tua, het oude stadsdeel van Jakarta, stonden allemaal felgekleurde fietsen geparkeerd voorzien van kleurrijke zonnehoedjes. Op dit plein, Taman Fatahillah, was van alles te beleven, van souvenierskraampjes tot straatartiesten.

Aan dit plein is het beroemde Café Batavia te vinden. De zeer sfeervolle inrichting neemt je terug naar het Jakarta gedurende de koloniale tijd. Dit gebouw is het een na oudste gebouw van het centrum van Jakarta.

In het centrum van Jakarta zijn nog meer Nederlandse invloeden terug te vinden. De bekende, in 1628 gebouwde Hoenderpasar (kippenmarkt) Brug is een dubbele ophaalbrug over het kanaal Kali Besar. Hier vond de traditionele groente- en kippenmarkt plaats.

Als echte zeevaarders moesten we uiteraard ook een kijkje nemen in de oude haven Sunda Kelapa in het havengebied Tanjung Priok. Onze Philippine Siren is van de stijl Phinisi en is namelijk geïnspireerd door deze vrachtschepen.

Op tweede kerstdag hebben we een overheerlijk diner in stijl genuttigd in het Skye Restaurant. We hadden met Emiel en zijn vriendin Fitri het beste tafeltje bij het raam waar we vanaf de 56e verdieping een prachtig uitzicht hadden over Jakarta.

In de Skye Bar naast het restaurant was het uitzicht er niet minder om. Een mooie en fijne tijd na een onverwachts vervroegd vertrek uit Banda Neira.

Spice Tour

Uiteraard konden we Banda Neira niet een tweede keer verlaten zonder een rondleiding door de specerijen plantages te hebben gehad.

Met een gemotoriseerd bootje werden we naar Banda Besar gebracht. Gelukkig duurde het keiharde geklop van de motor slechts vijftien minuten. De mensen hier noemen dit type bootje daarom 'motor pokpok'.

Onze Spice Boy Ed veroverde direct een plekje voorop de boot naast onze van hoofddeksel voorziene gids Chen.

Shu zocht liever de schaduw op zittend tegenover de andere Spice Girl incognito.

Terwijl de schipper en zijn eerste stuurman hard aan het werk waren, lieten wij Banda Neira op de achtergrond.

Rond 1621 startte de eerste uitgifte van 68 nootmuskaatperken door de VOC en de aanstelling van perkeniers die vanuit Nederland naar Indië getransporteerd werden en de nootmuskaatperken in beheer kregen. Hoewel de perkeniers zich als "eigenaars" van de perken beschouwden, waren de perken eigenlijk door de VOC aan de perkeniers verhuurd. Het was voor de VOC een slimme methode om via het perkenierssysteem de toelevering van nootmuskaat aan Holland op die wijze te waarborgen.

Ieder dorp heeft zijn eigen traditionele oorlogsboot. Tegenwoordig worden deze boten gebruikt voor raceses en staan ze beter bekend als de drakenboten.

Ed kreeg direct een beetje heimwee bij het zien van zijn geboorteplaats. Aan het einde van deze spice tour kregen we hier een kopje koffie met een vreemd smaakje: nootmuskaatkoffie dat Ed een beetje spicy deed kijken.

Bovenaan deze gerestaureerde trap sloegen we rechtsaf.

Richting deze toch best diepe natuurlijke waterput. Met de nadruk op 'natuurlijk': mocht je erin vallen, dan kom je er 'natuurlijk' nooit meer uit aangezien er helemaal geen trap of iets dergelijks te vinden is langs de stijle muren.

Met dit handige handgemaakte gereedschap, een langwerpig halfdicht mandje aan een stok met twee haken aan de bovenkant, haalt men de nootmuskaatvruchten uit de boom.

Met een botuitziende maar in werkelijkheid zeer scherp mes, wordt een plakje kaneelbast van de boom gesneden.

De nootmuskaatbomen groeien het best in de buurt van de zeer sterke canaribomen. Deze canaribomen, die een soort amandel als vrucht geven, kunnen goed tegen wind en beschermen de nootmuskaatbomen.

Uit het tijdperk van de VOC dateren de huidige ruïnes van Fort Hollandia (Benteng Hollandia) bij de voornaamste nederzetting van het eiland, Lonthoir of Lonthor in het noordwesten van Banda Besar. Hier vandaan kun je de nog steeds actieve Gunung Api (vuurberg) goed zien.

Sfeerreportage CBE

Zoals eerder al genoemd heeft Abba, de eigenaar van Mutiara Guesthouse en Cilu Bintang Estate, een enthousiaste ondernemersgeest en een ongekende creativiteit met oog voor details.

De historie en importantie van Banda Neira wordt niet alleen door middel van de vele schilderijen en foto's verbeeld, maar ook door deze manden met kaneel, nootmuskaat en kruidnagel.

De tuin van Cilu Bintang Estate is sfeervol ingericht met verschilende tafeltjes en stoelen, een passende moderne creatie met een koloniale uitstraling.

Tot in de kleinste details is is de nootmuskaat thematiek doorgevoerd, zoals hier een afbeelding van een nootmuskaatvrucht in een gemetselde bank rond een palmboom in de tuin.

Er is geen plekje of hoekje onbenut gebleven om de koloniale sfeer door te voeren.

Het logo van de nootmuskaat ontdek je iedere dag weer op een ander item in de tuin of de villa. Niet alleen de tafels en stoelen zijn hiervan voorzien, maar zelfs op de meubels in de kamers is het terug te vinden.

Coentunnel

In een verleden vertrokken onze verre voorvaderen van de VOC voorspoedig richting de specerij-eilanden; mannen van staal, boten van hout. Ze sloten contracten met de Bandanezen over de levering van de nootmuskaat. En toen ging het fout. Er zijn nogal wat verschillende versies van de geschiedenis, maar waar men het wel over eens is, is dat er een volkerenmoord heeft plaatsgevonden onder leiding van Jan Pieterszoon Coen (van de gelijknamige tunnel).

De VOC streefde naar monopolie op de afname van nootmuskaat, een kruid dat duurder was dan goud en dat alleen groeide op de Banda-eilanden. De contracten werden niet gerespecteerd en de relatie met de Bandanezen was er één die getekend was met geweld. Jan Pieterszoon Coen werd op pad gestuurd om orde op zaken te stellen en hij roeide bij gevolg de eilandbewoners uit.

Een klein aantal van de eilandbewoners vluchtten naar de naburige Kei-eilanden, de rest werd afgeslacht, gedeporteerd, of kwam om van de honger. Op het eiland Banda Neira is een klein monument opgericht dat herinnerd aan de wrede tijden.

Japanse samurai beulen werden ingezet om hoofden te hakken van vooraanstaande mannen van de dorpen op de eilanden. De lichamen werden na onthoofding in een put gedumpt. Het land en de plantages werden verdeeld onder Perkeniers en de verdreven eilandbewoners werden vervangen door ingescheepte 'medewerkers' (lees: slaven).

44 namen van mannen die omkwamen bij deze slachtpartij door Jan Pieterszoon Coen staan vermeld op een plaquette op het monument. Op onze beurt hebben wij in Nederland Coen's naam op een tunnel geplakt; een ware volksheld om dagelijks bij stil te staan (in de file). Wij begrijpen het onbegrip voor het eren van de 'VOC mentaliteit'.

Including breakfast

Het uitermate fijne verblijf in Cilu Bintang Estate is inclusief ontbijt.

Er is altijd een bordje fruit en naast de koffie of thee, kun je kiezen uit ei of pannenkoek. Dit lijkt heel sumier maar het smaakt voortreffelijk.

De beste strategie is om een mixed pancake te nemen. Waarom zouden we iedere ochtend switchen tussen banaan, amandel en kaneel als we ook in één pannenkoek alle smaken kunnen bestellen? Daarnaast nemen we een omelet vergezeld met toast en zelfgemaakte nootmuskaat jam. Vervolgens moet alles wel eerlijk door tweeën gedeeld worden, zodat we beiden evenveel kunnen proeven en genieten.

Zodra we de buikjes vol hebben gegeten, kunnen we de spijsvertering zijn gang laten gaan op het gekabbel van dit fontijntje.

En onze ogen en neus verwennen met de mooie en geurende bloemen in de tuin van Cilu Bintang Estate. 

Klaar terwijl u wacht

Als globetrotter zou je denken dat de schoenen of teenslippers als eerste versleten zijn van alle reisbenodigdheden. Bij Shu was echter haar zeer geliefde jeans al sinds een paar weken aan reparatie toe.

Gelukkig is er altijd wel iemand in Banda Neira te vinden die scheuren in broekspijpen dicht wil naaien.

Shu moest van deze vriendelijke kleermaker maar even zitten.

Nog geen tien minuten later had de man letterlijk de binnenkant van de jeans opgelapt met twee stukjes broekspijp van een oude spijkerbroek. En dat voor 20.000 IDR, dat is welgeteld € 1,20. Geen geld terwijl u wacht.

Bakso

Als ware liefhebbers van verfijnd eten, zeker op de Banda eilanden waar vele smaakmakende specerijen vandaan komen, moesten we persé een stop maken bij het beste Bakso restaurant van Banda Neira.

Van veraf is het restaurant al te herkennen aan de keuken die vóór het restaurant gesitueerd is.

Eenmaal binnen, kun je gaan zitten op de luxe en comfortabele stoelen aan één van de vele sfeervol ingerichte tafeltjes.

Vervolgens kun je heerlijk ongegeneerd je Bakso opslurpen en onbeschaamd de pangsit smakkend opknagen.

Na het feestmaaltje begeef je je naar de kassa, waar je op vele verschillende manieren kunt betalen: met papiergeld óf met muntgeld.

En dit is de vriendelijke eigenaar, chefkok én kassière van dit verfijnde restaurant. Al zou dit restaurant een naam en een website hebben gehad, dan zou het zeker in de top 10 van TripAdvisor staan.

Cilu Bintang Estate

Eenmaal aangekomen op de plek van bestemming, vergeten we direct alle gedane moeite en doorstaande ontberingen om hier te geraken.

Precies vier jaar geleden waren we hier naartoe gevlogen en verbleven toen bij Abba's Mutiara Guesthouse.

Destijds vertelde Abba ons al over zijn meerjaren project en liet hij ons dit speciale hek zien van zijn nieuwe guesthouse in wording. Het hek en ook de tegels in de tuin dragen overal sporen van de geschiedenis onder het bewind van de Vereenigde Oostindische Compagnie.

In dezelfde stijl en met net zo veel liefde als bij zijn eerste guesthouse heeft hij Cilu Bintang Estate ingericht.

Wat ooit een eigendom was van een Nederlandse familie, is nu helemaal door Abba opgeknapt en verbouwd met behoud van originele stijl en sfeer.

Met aandacht en smaak is alles ingericht en met een verbazingwekkende goede en nette afwerking voor Indonesische begrippen.

Overal in het gebouw zijn schilderijen en tekeningen te vinden over de historie van Banda Neira, dat ooit het wereldcentrum van de handel in muskaatnoot was.

Een aparte combinatie dat een Chineesje de deuren opent van een koloniale kamer in Banda Neira.

Waarna een hemelse verrassing op u wacht, op de achtergrond uiteraard.